Specjalizacje w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia

Szczegółowe zasady, warunki i tryb uzyskiwania tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia reguluje rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 września 2002 r.w sprawie uzyskiwania tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia(Dz. U. Nr 173, poz. 1419 z późn. zm.).

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 30 września 2002 r. w sprawie uzyskiwania tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia (Dz. U. Nr 173, poz. 1419 z późn. zm.) określa się wykaz dziedzin mających zastosowanie w ochronie zdrowia, w których może być uzyskiwany tytuł specjalisty:

• epidemiologia;
• fizjoterapia;
• fizyka medyczna;
• inżynieria medyczna;
• promocja zdrowia i edukacja zdrowotna;
• psychologia kliniczna;
• neurologopedia;
• zdrowie publiczne;
• zdrowie środowiskowe;
• toksykologia;
• mikrobiologia;
• przemysł farmaceutyczny;
• radiofarmacja;
• surdologopedia.

Specjalizacja jest jednostopniowa. W tym samym czasie można odbywać tylko jedną specjalizację. Do specjalizacji, z zastrzeżeniem § 13 ww. rozporządzenia może przystąpić osoba, która spełnia łącznie następujące warunki:

• posiada kwalifikacje do wykonywania zawodu określone w załączniku nr 1
  do rozporządzenia;
• wykonuje co najmniej przez okres jednego roku w ciągu ostatnich 3 lat czynności zawodowe zgodne z programem specjalizacji w odpowiedniej dziedzinie;
• złożyła wniosek o rozpoczęcie specjalizacji do kierownika jednostki szkolącej i została zakwalifikowana do jej odbywania w wyniku postępowania kwalifikacyjnego.

Ponadto, zgodnie z § 13 ust. 1 ww. rozporządzenia do specjalizacji może przystąpić także osoba, która spełnia łącznie następujące warunki:

• posiada inne kwalifikacje niż określone w załączniku nr 1 do rozporządzenia
  do wykonywania zawodu,
• wykonuje co najmniej przez trzy lata w ciągu ostatnich 5 lat czynności zawodowe zgodne z programem specjalizacji w odpowiedniej dziedzinie;
• uzyskała zgodę Dyrektora Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego CMKP, wydaną na wniosek osoby ubiegającej się o taką zgodę;
• złożyła wniosek o rozpoczęcie specjalizacji i została zakwalifikowana do jej odbywania w wyniku postępowania kwalifikacyjnego.

Wykaz zawodów, w których może być uzyskiwany tytuł specjalisty oraz odpowiadających im dziedzin specjalizacji wraz z tytułami specjalisty

Specjalizacja jest prowadzona zgodnie z programem zatwierdzonym przez ministra właściwego do spraw zdrowia i kończy się złożeniem egzaminu.

Osoby, posiadające specjalizację I stopnia, uzyskaną na podstawie przepisów obowiązujących przed dniem przed dniem wejścia w życie rozporządzenia uzyskały I stopień specjalizacji,
(tj. przed dniem 1 listopada 2002 r.), mogą uzupełnić kwalifikacje i uzyskać tytuł specjalisty w trybie określonym w ww. rozporządzeniu, według uzupełniającego programu specjalizacji w danej dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia. Wykaz specjalizacji,
do których mogą przystąpić ww. osoby oraz dziedziny specjalizacji I stopnia określa załącznik nr 6 do przedmiotowego rozporządzenia.

WYKAZ SPECJALIZACJI, DO KTÓRYCH MOGĄ PRZYSTĄPIĆ OSOBY, KTÓRE UZYSKAŁY I STOPIEŃ SPECJALIZACJI, ABY UZYSKAĆ TYTUŁ SPECJALISTY W DZIEDZINIE MAJĄCEJ ZASTOSOWANIE W OCHRONIE ZDROWIA, ORAZ DZIEDZINY SPECJALIZACJI I STOPNIA:

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 30 września 2002 r.w sprawie uzyskiwania tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia(Dz. U. Nr 173, poz. 1419 z późn. zm.),specjalizacja jest prowadzona zgodnie z programem zatwierdzonym przez ministra właściwego do spraw zdrowia i kończy się złożeniem egzaminu. Opracowane przez zespół ekspertów programy specjalizacji i programy uzupełniające, po zaopiniowaniu przez właściwe dla danej specjalizacji towarzystwo naukowe lub stowarzyszenie zawodowe, zatwierdza minister właściwy do spraw zdrowia. CMKP podaje do publicznej wiadomości zatwierdzone programy specjalizacji na swojej stronie internetowej.

Opracowany przez zespół ekspertów program specjalizacji i uzupełniający program specjalizacji, po zaopiniowaniu przez właściwe dla danej specjalizacji towarzystwo naukowe lub stowarzyszenie zawodowe, zatwierdza minister właściwy do spraw zdrowia.

Specjalizacje w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia (wg programów podstawowych):

• epidemiologia,
• fizjoterapia,
• fizyka medyczna,
• inżynieria medyczna,
• promocja zdrowia i edukacja zdrowotna,
• psychologia kliniczna,
• neurologopedia,
• zdrowie publiczne,
• zdrowie środowiskowe,
• toksykologia,
• mikrobiologia,
• przemysł farmaceutyczny,
• radiofarmacja,
• surdologopedia.

Programy specjalizacji w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 30 września 2002 r.w sprawie uzyskiwania tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia(Dz. U. Nr 173, poz. 1419 z późn. zm.),specjalizację mogą prowadzić podmioty, które uzyskały wpis na listę jednostek szkolących prowadzoną przez Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego (CMKP), które:

• posiadają w swojej strukturze lub powołały zespół do spraw specjalizacji,
  w tym podpisały umowy na pełnienie obowiązków kierowników specjalizacji z osobami posiadającymi tytuł specjalisty w danej dziedzinie;
• spełniają standardy kształcenia w danej specjalizacji określone w programie specjalizacji;
• są jednostkami, których działalność odpowiada profilowi prowadzonej specjalizacji
  i które zawarły porozumienia z innymi podmiotami na realizację staży kierunkowych
  lub kursów specjalizacyjnych określonych programem specjalizacji, jeżeli ich odbywania jednostka szkoląca nie może zapewnić w ramach swojej struktury organizacyjnej;
• opracowały regulamin organizacyjny specjalizacji;
• uzyskały opinię konsultanta wojewódzkiego lub krajowego w danej dziedzinie
  lub dziedzinie pokrewnej, jeżeli w danej dziedzinie nie ma powołanego konsultanta.

Podmiot zamierzający prowadzić specjalizację składa wniosek o wpis na listę wojewódzkiego centrum zdrowia publicznego, właściwego ze względu na siedzibę podmiotu zamierzającego prowadzić specjalizację. Ośrodek wojewódzki, po sprawdzeniu formalnym dokumentów, przesyła je do Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego, w celu uzyskania opinii, powołanego przez Dyrektora Centrum, zespołu ekspertów o spełnieniu przez podmiot warunków. Listę jednostek szkolących, w formie informacji na stronie internetowej zamieszczana jest na stronach internetowych CMKP dwa razy do roku (do dnia 1 kwietnia i do dnia 15 listopada każdego roku).

Lista jednostek szkolących uprawnionych do prowadzenia specjalizacji w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 30 września 2002 r.w sprawie uzyskiwania tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia(Dz. U. Nr 173, poz. 1419 z późn. zm.),osoba ubiegająca się o rozpoczęcie specjalizacji w dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia, w trybie § 12 tego rozporządzenia, tj osoba, która:

• posiada kwalifikacje do wykonywania zawodu określone w załączniku nr 1
  do rozporządzenia,
• wykonuje co najmniej przez okres jednego roku w ciągu ostatnich 3 lat czynności zawodowe zgodne z programem specjalizacji w odpowiedniej dziedzinie,

składa wniosek do kierownika jednostki szkolącej. Wzór wniosku określa zał. nr 2
do ww. rozporządzenia

Natomiast osoba ubiegająca się o rozpoczęcie specjalizacji w dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia, w trybie § 13 ww. rozporządzenia, tj. osoba, która:

• posiada inne kwalifikacje niż określone w załączniku nr 1 do rozporządzenia
  do wykonywania zawodu,
• wykonuje co najmniej przez trzy lata w ciągu ostatnich 5 lat czynności zawodowe zgodne z programem specjalizacji w odpowiedniej dziedzinie,

składa wniosek do ośrodka wojewódzkiego (wzór wniosku określa zał. nr 2
do ww. rozporządzenia) wraz z następującymi dokumentami:

• podaniem do Dyrektora CMKP uzasadniającym wniosek,
• odpisami dyplomów szkoły wyższej oraz innych dokumentów potwierdzających posiadane kwalifikacje,
• opinią konsultanta wojewódzkiego lub konsultanta krajowego w dziedzinie właściwej dla specjalizacji (lub pokrewnej, jeżeli w danej dziedzinie nie ma powołanego konsultanta), potwierdzającą posiadane przez wnioskodawcę umiejętności oraz uwzględniającą potrzeby zatrudnienia specjalistów w tej dziedzinie na terenie danego województwa.

Ośrodek wojewódzki po sprawdzeniu formalnym dokumentów przesyła je do CMKP. Dyrektor CMKP na podstawie opinii zespołu ekspertów, wydaje zgodę na rozpoczęcie specjalizacji w danej dziedzinie lub odmawia jej wydania. Na odmowę wydania zgody przysługuje wnioskodawcy odwołanie do ministra właściwego do spraw zdrowia.

Informacja dla osób ubiegających się o rozpoczęcie specjalizacji w dziedzinach określonych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 30 września 2002 r. w sprawie uzyskiwania tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia (Dz. U. Nr 173, poz. 1419).

Osobie zakwalifikowanej do rozpoczęcia specjalizacji ośrodek wojewódzki wydaje kartę specjalizacji według wzoru stanowiącego załącznik nr 3 do ww. rozporządzenia. Osoba zakwalifikowana do odbywania specjalizacji rozpoczyna ją w terminie określonym w karcie specjalizacji.

Zgodnie z § 20 ust. 1 ww. rozporządzenia czas trwania specjalizacji określony programem specjalizacji może być przedłużony na uzasadniony wniosek osoby odbywającej specjalizację, przez kierownika jednostki szkolącej lub upoważnioną przez niego osobę, o okres nie dłuższy niż 24 miesiące.

Zgodnie z § 20 ust. 2 czas trwania specjalizacji określony programem specjalizacji może być skrócony na uzasadniony wniosek osoby odbywającej specjalizację, przez kierownika jednostki szkolącej lub upoważnioną przez niego osobę, o okres nie dłuższy niż 6 miesięcy, pod warunkiem pełnego zrealizowania programu specjalizacji.

Wniosek o przedłużenie lub skrócenie czasu odbywania specjalizacji osoba wnioskująca składa do kierownika jednostki szkolącej, po uzyskaniu opinii kierownika specjalizacji. Kierownik uprawnionej jednostki szkolącej zawiadamia ośrodek wojewódzki o przedłużeniu lub skróceniu czasu trwania specjalizacji.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 30 września 2002 r.w sprawie uzyskiwania tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia(Dz. U. Nr 173, poz. 1419 z późn. zm.), specjalizacja kończy się złożeniem Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego w ochronie zdrowia (PESoz). Do PESoz może zostać dopuszczona osoba, która odbyła specjalizację i złożyła do ośrodka wojewódzkiego kartę specjalizacji wraz z podaniem o dopuszczenie do egzaminu (formularz podania jest generowany elektronicznie i pobierany na stronie internetowej Centrum Egzaminów Medycznych – CEM) oraz uiściła opłatę za egzamin ustaloną przez Dyrektora CEM.

PESoz dla każdej specjalności organizowany przez CEM przeprowadza Państwowa Komisja Egzaminacyjna (PKE).

CEM przesyła osobie dopuszczonej do PESoz powiadomienie o miejscu i terminie składania PESoz, nie później niż 21 dni przed dniem jego rozpoczęcia.

Regulamin Porządkowy Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego w Dziedzinach Mających Zastosowanie w Ochronie Zdrowia.

PESoz przeprowadzany jest dwa razy w roku: w sesji wiosennej od dnia 2 maja do dnia
15 czerwca i w sesji jesiennej od dnia 2 listopada do dnia 15 grudnia.

PESoz dla każdej dziedziny składa się z dwóch części – egzaminu teoretycznego i egzaminu praktycznego. Egzamin praktyczny przeprowadzany jest przed egzaminem teoretycznym
i jego pozytywny wynik stanowi warunek dopuszczenia do egzaminu teoretycznego.

Zgodnie z § 29a ust. 1 zainteresowany powinien złożyć PESoz w ciągu 36 miesięcy od daty potwierdzenia zakończenia specjalizacji w karcie szkolenia specjalizacyjnego przez kierownika specjalizacji.

W razie nieprzystąpienia do PESoz w wyznaczonym terminie albo uzyskania wyniku negatywnego PESoz, zainteresowany może przystąpić do egzaminu w innej sesji egzaminacyjnej.

W przypadku złożenia części praktycznej PESoz, a nieuzyskania wyniku pozytywnego
z części teoretycznej albo nieprzystąpienia do części teoretycznej w ustalonym terminie, zainteresowany może przystąpić w innej sesji tylko do części teoretycznej egzaminu.

Za wynik pozytywny PESoz uznaje się uzyskanie pozytywnych wyników z obu części egzaminu.

W razie niezłożenia PESoz w terminie, zainteresowany w celu uzyskania tytułu specjalisty może ponownie ubiegać się o odbycie specjalizacji i przystąpienie do PESoz.

Osobie, która odbyła specjalizację i złożyła PESoz z wynikiem pozytywnym, CEM wydaje dyplom uzyskania tytułu specjalisty i informuje o tym właściwy ośrodek wojewódzki. Dyplom jest wydawany w terminie 30 dni od otrzymania kompletnej dokumentacji egzaminacyjnej.

Informacja dotycząca upłynięcia terminu składania PESoz przez osoby, które mają powierzone obowiązki specjalisty w danej dziedzinie.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 30 września 2002 r.w sprawie uzyskiwania tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia(Dz. U. Nr 173, poz. 1419 z późn. zm.),jeżeli dotychczasowe przepisy nie przewidywały uzyskania tytułu specjalisty w danej dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia, istniała możliwość powierzenia określonych w rozporządzeniu obowiązków specjalisty w tej dziedzinie osobie legitymującej się dorobkiem naukowym i zawodowym
w tej dziedzinie. Obowiązki specjalisty w danej dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia, Minister Zdrowia powierzał wówczas na podstawie opinii Dyrektora Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego (CMKP), wynikającej z oceny tego dorobku naukowego i zawodowego przez zespół ekspertów powołany przez Dyrektora CMKP. Ponadto możliwe było powierzenie obowiązków specjalisty w ww. zakresie również w przypadku, gdy w opinii konsultanta krajowego właściwego dla danej dziedziny nie było w danej dziedzinie wystarczającej liczby specjalistów.

Powierzenie obowiązków specjalisty w danej dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia w tym trybie mogło nastąpić w terminie do dnia 31 grudnia 2009 r., z wyjątkiem następujących dziedzin specjalizacji: toksykologia, mikrobiologia, przemysł farmaceutyczny, radiofarmacja i surdologopedia, w których powierzenie obowiązków mogło nastąpić do dnia 31 grudnia 2011 r.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 30 września 2002 r.w sprawie uzyskiwania tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia(Dz. U. Nr 173, poz. 1419 z późn. zm.) osobom, które rozpoczęły specjalizację w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowiaprzed dniem wejścia w życie ww. rozporządzenia

(tj. przed dniem 1 listopada 2002 r.) upłynął termin, w którym – w celu uzyskania tytułu specjalisty – mogłyodbyć specjalizację i złożyć egzamin wg wcześniej obowiązujących zasad z dniem 31 grudnia 2009 r.