Uzależnienia

W latach 90. ubiegłego wieku udało się odwrócić tendencję dotyczącą palenia tytoniu w Polsce. Od tamtego czasu liczba palących konsekwentnie spada, lecz wciąż nie możemy być zadowoleni z sytuacji.

Liczba codziennych palaczy:

• 1990-1994 – 51% mężczyzn, 25% kobiet
• 2011 – 30,9% mężczyzn, 17,9% kobiet
• 2015 – 24% Polaków.

Mimo cyklicznych działań profilaktycznych, każdego roku z powodu palenia tytoniu umiera w Polsce średnio 67 tys. osób (51 tys. mężczyzn i 16 tys. kobiet).

Tylko w 2010 roku 19 tys. osób zmarło z powodu nowotworu płuca, który powstał w wyniku palenia (15 tys. mężczyzn i 4,6 tys. kobiet).

Dlatego konieczne jest dalsze ograniczanie narażenia na dym papierosowy – zarówno w przypadku czynnego jak i biernego palenia tytoniu.

Więcej informacji o ryzyku związanym z paleniem tytoniu w serwisie Głównego Inspektoratu Sanitarnego oraz Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie.

Statystyki pokazują, że Polacy piją coraz więcej alkoholu. Według Światowej Organizacji Zdrowia alkohol wpływa na ponad 200 rodzajów chorób i znajduje się na trzecim miejscu wśród czynników ryzyka dla zdrowia.

Nie musimy być uzależnieni, aby alkohol negatywnie wpływał na nasza zdrowie. Osoby, które mają problem z alkoholem mogą stanowić zagrożenie nie tylko dla siebie, ale też dla innych. Dlatego tak ważne są działania edukacyjne, profilaktyczne i terapeutyczne w zakresie uzależnienia od alkoholu.

Czytaj więcej na temat ryzykownego spożywania i uzależnienia od alkoholu w serwisie Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.

Substancje psychoaktywne zażywane są głównie przez młodzież oraz młodych dorosłych, którzy próbują ich dla towarzystwa lub w ramach eksperymentu. Długotrwałe przyjmowanie może prowadzić do uzależnienia, które często nazywane jest też narkomanią czy toksykomanią. Dla człowieka uzależnionego narkotyk staje się najważniejszy, a wszystkie inne sprawy schodzą na drugi plan.

Każdy kontakt z narkotykami jest niebezpieczny, ponieważ niektóre uzależniają szybciej i silniej niż inne. Substancje te wpływają na centralny układ nerwowy i mogą wywoływać m.in. zmianę świadomości, określony nastrój czy ekstremalne doznania. Powodują też w różnym stopniu zmiany psychiczne (np. euforię) oraz fizyczne (np. wzrost ciśnienia krwi).

Prowadzenie krajowej polityki przeciwdziałania narkomanii należy do zadań Krajowego Biura do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii.

Podstawa prawna:

Podstawowym dokumentem określającym cele, zadania i obszar działań administracji rządowej oraz jednostek samorządu terytorialnego w zakresie przeciwdziałania narkomanii jest ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2017 r., poz. 783).

Uzależnienia behawioralne to formy nałogów związane z niekontrolowanym wykonywaniem pewnych czynności, np. graniem w gry hazardowe. Impulsywne działanie poprzedza stan napięcia, a w czasie czynności pojawia się uczuciem ulgi.

Poza uprawianiem hazardu, są to m.in. takie zachowania jak robienie zakupów, korzystanie z internetu, a nawet ćwiczenia fizyczne – jeśli wykonywane są kompulsywnie i mają negatywne konsekwencje dla osoby i jej otoczenia.

Fundusz Rozwiązywania Problemów Hazardowych

Jest to państwowy fundusz celowy powołany w 2009 roku. Od 1 kwietnia 2017 r. jego przychód stanowi 1% wpływów z dopłat od gier objętych monopolem państwa. Środkami znajdującymi się w funduszu dysponuje minister zdrowia.

Czytaj więcej na temat hazardu w serwisie Krajowego Biura do spraw Przeciwdziałania Narkomanii.